Co kryje się w szamponie?

Higieniczny tryb życia, właściwy odpoczynek, odpowiedni sposób odżywiania się mogą mieć wpływ na stan włosów. Jednymi z najważniejszych środków higieny osobistej służących do pielęgnacji włosów są szampony.

Historia szamponu

Słowo "shampoo" pochodzi od nazwy tradycyjnego perskiego i hinduskiego masażu włosów z użyciem wyciągów z ziół. Pierwsze środki do mycia włosów były oparte na roztworach mydeł otrzymywanych z różnych tłuszczów, czasami niskiej jakości tłuszczów technicznych – tzw. czarnego mydła. Po pewnym czasie zaczęto stosować szlachetne oleje roślinne jak olej z oliwek, olej migdałowy, kokosowy i inne.

Składniki występujące w szamponach można podzielić na trzy podstawowe grupy:

- składniki podstawowe, odpowiedzialne za działanie myjące szamponów oraz pianotwórczość,
- składniki modyfikujące działanie szamponów, zaliczane są tu np. stabilizatory piany
- składniki dodatkowe, do których zalicza się substancje zagęszczające, barwniki, zmętniacze, konserwanty, substancje zapachowe.

Do gamy dodatków zalicza się również witaminy oraz zioła. Najczęściej stosowanymi witaminami są: A, E, oraz witaminy z grupy B jak: B5, B6. Rodzaj zioła stosowanego w szamponie zależy od tego, do jakiego rodzaju włosów przeznaczony jest preparat, np. do włosów tłustych stosuje się: tatarak, jałowiec bądź chmiel, czy liście pokrzywy. Natomiast do włosów suchych zalecany jest wyciąg z lipy, szałwii (ma działanie przeciwłupieżowe), soi czy lawendy. Z kolei do włosów zniszczonych zaleca się wyciągi ze skrzypu, brzozy, czy nagietka.

Ponadto dobór ziół zależy od tego, do jakiego koloru włosów przeznaczony jest szampon, np. do włosów jasnych zalecane są wyciągi z krwawnika bądź z kwiatu rumianku zwykłego, natomiast dla brunetek z łupin owoców i liści orzecha włoskiego, a dla rudowłosych z liści henny lub z łusek cebuli. Z kolei dla szatynek z kwiatów bławatka.

Szampony są zazwyczaj aromatyzowane złożonymi mieszankami perfumeryjnymi, które często są tak komponowane, aby kojarzyły się z zapachem całej linii kosmetycznej, do której należy dany szampon. Mieszanki te składają się z kilku-kilkudziesięciu zapachowych związków chemicznych, które razem dają efekt specyficznego dla danego wyrobu zapachu.

Kolejną grupą związków są środki nabłyszczające. Przeważnie mają charakter lepkich cieczy o dużym współczynniku załamania światła. Pozostają na powierzchni włosów po ich umyciu, nadając im "zdrowy połysk". Bardzo często spotykanym środkiem nabłyszczającym są cyklosiloksany (nazywane w spisach składników "cyklometikonem") oraz oligosiloksany (nazywane "metikonami" np."dimethicone").

Środki antystatyczne zapobiegają nieprzyjemnemu elektryzowaniu się włosów w trakcie ich wycierania i suszenia. Bardzo często jest w tym celu stosowany zwykły chlorek sodu (sól kuchenna).

Środki lecznicze w zwykłych szamponach to głównie rozmaite wyciągi z egzotycznych ziół, alg, kwiatów, miodu, których wpływ na włosy jest tak naprawdę minimalny, ale które przyciągają klientów i dobrze prezentują się w spotach reklamowych. Jedynymi szamponami stosowanymi masowo, które rzeczywiście posiadają efektywne środki lecznicze, są szampony przeciwłupieżowe, w których stosuje się siarczek selenu oraz tzw. ZnP (Zinc pyrithione, tlenek 2-pirydynotiolu.), oba mające działanie przeciwgrzybicze i antybakteryjne.

Środki emulgujące i zwiększające lepkość - nie spełniają one żadnej roli myjącej, kondycjonującej czy leczniczej. Ich celem jest uzyskanie klarownego roztworu i zapobieganie rozwarstwianiu się szamponów oraz uzyskanie ich dużej lepkości. Bardzo często stosuje się w tym celu rozpuszczalne w wodzie polimery, takie jak np. poli(alkohol winylowy).

Dobrze dobrane szampony do włosów owocują pięknymi włosami. Używanie niewłaściwych szamponów jest przyczyną wielu problemów. Kluczem do odpowiedniej pielęgnacji bywa stosowanie dwóch różnych szamponów na zmianę, na przykład pielęgnującego skórę głowy, a także wzmacniającego włosy.

Staraj się używać szamponu przeznaczonego dla Twojego rodzaju włosów. Nie stosuj, więc szamponu do włosów suchych i zniszczonych, kiedy Twoje są tłuste, łojotokowe. Z pewnością ich stan jeszcze się pogorszy, w najlepszym przypadku nie będzie poprawy.

Użytkowanie szamponu jest czynnością prostą, jednak wskazane jest aby zawsze czytać instrukcję stosowania umieszczoną na opakowaniu przez producenta. Stosuj się zawsze do niej - w końcu producent wie najlepiej, jak stosować szampon, by był najskuteczniejszy.

Jeśli istnieje taka potrzeba, nawet codziennie. Mycie głowy raz w tygodniu nie spowolni pracy gruczołów łojowych. Natomiast tłusta skóra i włosy są idealną pożywką dla szkodliwych bakterii. Pierwsza zasada pielęgnacji włosów, to utrzymywanie ich stałe w czystości. Po szampon sięgamy, gdy tylko zauważymy pierwsze objawy przetłuszczenia.

Zmocz włosy ciepłą wodą. Nie nanoś szampony bezpośrednio na włosy: nalej do garści i rozmieszaj z małą ilością wody. Nanieś na włosy i delikatnie masuj. Postępuj wg instrukcji z opakowania. Często wymaga ona, aby pozostawić pianę przez kilka minut (zazwyczaj 2-3 minuty, zwłaszcza szampony regenerujące lub przeciwłupieżowe). To czas niezbędny, żeby składniki aktywne szamponu, mogły przeniknąć w strukturę włosów.

Po tym czasie spłukaj włosy letnią lub ciepła wodą. Na nic nie zdadzą się najlepsze kosmetyki i preparaty naturalne, jeśli popełnimy najczęstszy błąd - do płukania użyjemy za mało wody. Nie można oszczędzać wody, płucząc włosy po myciu. Włosy trzeba płukać minimum 3 minuty dużym strumieniem wody.

Włosy należy delikatnie osuszyć ręcznikiem. Nie trzyj mocno, lecz łagodnie dociskaj ręcznik. Twoje włosy będą bardziej lśniące i puszyste, jeśli zostawisz je wilgotne i pozwolisz aby same doschły.

Jeśli suszysz włosy suszarką, użyj dyfuzora. Nie kieruj strumienia powietrza bezpośrednio na włosy, zachowaj odległość i rozsądną temperaturę.

Dieta i inne czynniki mające wpływ na wygląd i stan włosów

Na stan i wygląd naszych włosów wpływ mają: środowisko (np. mocne słońce w lecie i wysokie temperatury), dieta itp. W lecie powinniśmy nosić nakrycia głowy - włosy nie wypłowieją od słońca i promieni UV. W zimie zadbajmy, aby czapki były z materiałów naturalnych lub tzw. oddychających. Zapobiegnie to nadmiernemu przetłuszczaniu się włosów.

Jeśli Twoje włosy przetłuszczają się, unikaj jedzenia ostrych potraw, picia dużej ilości alkoholu i kawy. Jeśli są słabe i zniszczone, zażywaj suplementów spożywczych z mikro- i makroelementami, witaminami oraz z wyciągami ziołowymi, np. z wyciągiem ze skrzypu polnego, bogatego w krzemionkę, oraz ekstraktem z liści pokrzywy).

Publikacja przygotowana na podstawie:
1. Władysław Brud, Ryszard Glinka, Technologia kosmetyków, MA Oficyna wydawnicza, Łódź 2001
2. Marcin Molski, Piękna chemia, PWN , Warszawa 2009
3. Romuald Maleszka, Praktyczne zastosowanie leków ziołowych w dermatologii, Postępy Fitoterapii
3-4/2002, s. 53-63.
4. Test, nr 9/2007
5. wikipedia.pl
6. wdziek.info

Źródło Pielęgnacja włosów – szampony